Sabelijzer

Het sabelijzer is een buitengewoon essentieel onderdeel van de vang! Het brengt de kracht over van het gewicht van de vangbalk op het eerste vangstuk (sabelstuk).

We volgen hier aan de hand van wat foto's het sabelijzer van boven naar beneden:

Hier begint het sabelijzer (Sij). Het zit met een bout-met-spie (b) vast aan de maanijzers (Mij) van het eerste vangstuk; het sabelstuk (SS).
Met een eerste bocht gaat het sabelijzer door de nauwe opening tussen bovenwiel (B) en voeghout (V) door naar beneden.

Hier kijken we van onderaf omhoog naar bovenwiel (B), voeghout (V) en ijzerbalk (IJB).
Met een tweede bocht gaat het sabelijzer nu tussen de pen (p) en het voeghout (V) door naar beneden. Die pen (p) verankert de maanijzers (Mij) van het laatste vangstuk; het buikstuk (BS) via de koebouten (KB) aan het voeghout (V).

En hier zien we het ondereinde van het sabelijzer (Sij). Er zit een groot aantal gaten in. Het sabelijzer gaat door de vangbalk (VB) heen. Door één van de vele gaten van het sabelijzer en één van de vier gaten van de vangbalk gaat een zware pen (P), aan de andere kant (dus hier niet zichtbaar) geborgd met een spie.
Op deze foto ligt de vang "erop". De vangbalk hangt netjes horizontaal, met z'n volle gewicht te trekken aan het sabelijzer. En dat sabelijzer "rijgt" alle vangstukken met grote kracht om het bovenwiel. Zo kan de Wimmenumer minstens windkracht 11 doorstaan zonder dat hij "door de vang gaat".

Het sabelijzer in de Wimmenumer dateert van 1922. In het polderarchief zit namelijk een rekening van molenmaker Willem Moejes "wegens gedane timmerwerken en leverantiën in den jare 1922" met daarop vermeld: "Oct. 1 nieuw sabelijzer ingemaakt, molensmeren".

	Hier begint het sabelijzer (Sij). Het zit met een bout-met-spie (b) vast aan de maanijzers (Mij) van het eerste vangstuk; het sabelstuk (SS). Met een eerste bocht gaat het sabelijzer door de nauwe opening tussen bovenwiel (B) en voeghout (V) door naar beneden.
	Hier kijken we van onderaf omhoog naar bovenwiel (B), voeghout (V) en ijzerbalk (IJB). Met een tweede bocht gaat het sabelijzer nu tussen de pen (p) en het voeghout (V) door naar beneden. Die pen (p) verankert de maanijzers (Mij) van het laatste vangstuk; het buikstuk (BS) via de koebouten (KB) aan het voeghout (V).
	En hier zien we het ondereinde van het sabelijzer (Sij). Er zit een groot aantal gaten in. Het sabelijzer gaat door de vangbalk (VB) heen. Door één van de vele gaten van het sabelijzer en één van de vier gaten van de vangbalk gaat een zware pen (P), aan de andere kant (dus hier niet zichtbaar) geborgd met een spie. Op deze foto ligt de vang "erop". De vangbalk hangt netjes horizontaal, met z'n volle gewicht te trekken aan het sabelijzer. En dat sabelijzer "rijgt" alle vangstukken met grote kracht om het bovenwiel. Zo kan de Wimmenumer minstens windkracht 11 doorstaan zonder dat hij "door de vang gaat".