Nieuws 2004
Alle foto's zijn thumbnails. Als u erop klikt worden ze alsnog in het oorspronkelijke formaat weergegeven.
Jaarwisseling 2004 / 2005
Oud en nieuw bracht ik weer heerlijk op de Wimmenumer door. Om 24 uur
rondom vuurwerk uit alle omliggende plaatsen. Een mooi gezicht.
Op nieuwjaarsdag de familie Zaal en onze kennissen de heer en mevrouw Vogelsang
uit Duitsland op bezoek gehad.
Enkele gegevens over 2004:
Het aantal omwentelingen bedroeg 468.278 in 718 uur.
Ik heb 163 keer op de molen overnacht.
Hieronder de ontwikkeling van het aantal omwentelingen sinds het
aanbrengen van een provinciale teller in 1982.
16-18 nov. 2004, nieuwe kammen bovenbonkelaar door Jan Poland Sr.
|
|
|
| De nieuwe kammen zijn in de werkplaats al ruw voorbewerkt, en worden hier verder "afgeschreven". De workmate kon nét door het trapgat naar boven. Erg makkelijk bij dit soort werk. | Tegen de ijzerbalk is een verticale plank gemonteerd die, terwijl de koningsspil langzaam wordt rondgedraaid, gebruikt wordt voor het afschrijven van de kammen. |
|
|
|
| Een passer wordt tegen de plank gespijkerd, en terwijl de koningsspil wordt rondgedraaid krast de passenpunt drie cirkels op de koppen van de kammen. De middelste daarvan is de steekcirkel. | De knevels (of spieën) worden op lengte afgezaagd. De oude kammen waren eigenlijk nog niet eens zo erg versleten, maar de staarten waren slecht; soms ontbraken de "dammetjes" onder de knevelgaten. De nieuwe kammen hebben langere staarten. |
13 en 14 nov. 2004, klusjes
Vrijwillig molenaar-in-opleiding Ronald Scheltens uit Groningen op
bezoek, en samen wat klusjes uitgevoerd.
|
|
Het aanslaan van de wiggen van het onderwiel
(na het weghalen van de wouterlatjes). Er is daar heel weinig ruimte bij het
onderwiel achter de WC. Op de foto is te zien dat het hout van de kruisarm van het onderwiel niet zo best meer is; aangetast door houtworm. In 2005 wil ik dit wiel en de achterkant van de WC-betimmering laten behandelen tegen houtworm. |
|
|
Het "wassen" van de kammen. Dat betekent niet schoonmaken van de kammen, maar insmeren met bijenwas. Die was wordt gesmolten in een klein pannetje op een elektrisch kookplaatje. Met een kwastje wordt de vloeibare was op de kam aangebracht. |
2 oktober 2004, Molengids Noord-Holland gepresenteerd
 |
In juli schreef ik in deze nieuwsrubriek dat ik
druk bezig was met de kopij voor een nieuw te verschijnen boekje over alle
molens in Noord-Holland. Tijdens de molencontactdag van de provincie op 2 okt. 2004 werd het boekje officieel ten doop gehouden. De prijs van het boekje is € 10,- en het is te bestellen bij uitgeverij Noord-Holland, telefoon: 075-647 65 07. Het is ook verkrijgbaar in de boekhandel, en bij mij thuis in Alkmaar (eerst even bellen, 072-5125682). Ik kan het ook opzenden, maar dan komt er € 2,50 bij. Hier toon ik de pagina
met de gegevens van de Wimmenumer: |
24 okt. 2004, veel water!
Er
viel weer eens veel neerslag; maar liefst 38 mm in 24 uur. Dat is ongeveer
driemaal zo veel als het gemaal normaliter per etmaal kan verwerken. Omdat de
boeren de greppels en "potjes" (drainage buisjes) in de polder zeer slecht
onderhouden, blijft (gelukkig) veel water in het land hangen, waardoor niet
alles tegelijk in de sloten loopt. De waterstijging in de polder bleef daarom
beperkt. Maar op het land stonden de greppels vol. De Wimmenumer heeft er weer
flink aan getrokken! In de boezem kwam het water een centimeter of 6 hoger dan
normaal.
19 okt. 2004, schouw van het hoogheemraadschap
De
schouwmeesters Aggie Fluitman (molenaar van strijkmolen C bij Oudorp) en Han
Kuijper (molenaar van de Ambachtsmolen in Oudorp) waren met de boot op pad om te
controleren of de ingelanden in hun rayon (een deel van de Egmondermeer) wel aan
hun schouwverplichtingen hadden voldaan. Ze kwamen even langs bij de Wimmenumer
voor een "koppie".
7 sept. 2004, vlondertje vernieuwd
De
planken van het vlondertje (ook wel boenstoepje genoemd) bij de buitenwaterloop
waren slecht geworden. De nieuwe planken werden, na het behandelen met
carbolineum, ingesmeerd met lijnolie, afkomstig van oliemolen de Passiebloem in
Zwolle.
22-27 aug. 2004, Brabantse m.i.o. op bezoek
M.i.o. staat voor "molenaar-in-opleiding". Het betrof Thijs
Michielsen uit Waalre, die na een weekje Terschelling met Klaas Zaal jr,
aansluitend een weekje doorbracht op de Wimmenumer. De bedoeling was heel veel
onderhoud te plegen, maar door het slechte weer kwam daar minder van terecht dan
we gehoopt hadden. Onderstaande foto's zijn tijdens zijn verblijf genomen:
|
|
|
|
|
Thijs aan het carbolineumen (mét veiligheidsgordel!) |
In het avondzonnetje |
Alle windborden (vorig jaar vernieuwd) krijgen weer een beurt |
|
|
|
|
|
Na gedane arbeid is het goed rusten |
Kruien |
Kapzolder stofzuigen |
|
|
|
|
|
Van het uitzicht genieten |
Malen, want er viel veel water. Links Thijs Michielsen, rechts Klaas Zaal jr. |
Ook 's nachts doormalen vanwege de vele regen |
|
|
|
|
|
Thijs bekijkt het opgemalen H2O |
Eric bij het scheprad |
Avond-idylle |
15 aug. 2004, Opduwertje "Sloffie" weer bij de
Wimmenumer
De al eens eerder op deze site vermelde opduwer uit circa 1925,
eigendom van een oom van Klaas Zaal, werd weer eens naar de Wimmenumer gevaren.
Ditmaal via Bergen. Die route was geen onverdeeld succes, want er kwamen twee
zeer lage bruggen in voor, waar het bootje slechts met de grootst mogelijke
moeite onderdoor te krijgen was. Daarbij kwam bovendien een heleboel troep in de
schroef terecht.
|
|
|
| De bemanning van Sloffie tijdens de tocht naar Wimmenum via Bergen: Thijs Michielsen uit Waalre, Klaas Zaal senior en junior, en Margaret Zaal | Sloffie bij avond, verlicht met een paar waxinelichtjes en een lantaarn in de mast. Een sfeervol beeld bij de waterloop van de Wimmenumer! |
|
|
|
| Omdat de bemanning vermoedde dat er rotzooi in de schroef gekomen was ging de molenaar te water, en was 10 minuten bezig om, in het donker, allerlei ongerechtigheden uit de schroef te trekken... | Dit was, de volgende dag bij daglicht, de oogst; een hoop plastic, maar ook een flink aantal stukjes prikkeldraad die zich helemaal om de schroefas hadden gewikkeld! De Bergerringvaart is bepaald geen fijne vaarroute voor zo'n boot! |
11 aug. 2004, Heteluchtballon boven de Wimmenumer!
Vanuit de richting Egmond kwam 's avonds om een uur of acht
opeens een heteluchtballon aandrijven! Hij ging recht over de molen. Ik heb, via
het op de ballon vermelde telefoonnummer, nog contact gelegd met de piloot om te
vragen of een van de passagiers soms een foto van de molen had gemaakt. Dat was
inderdaad het geval, maar ik heb tot op heden nog niet gehoord of die foto
gelukt is en of ik er een afdruk van kan krijgen.
|
|
|
|
|
|
6 aug. 2004, Kruikram gebroken
Het was niet de eerste keer.... Tijdens het kruien opeens PATS, en een kruikram
begaf het. Het bleek een kram die (meer dan 50 jaar geleden!) al eens gelast
moet zijn geweest, en op de plaats van de las brak hij opnieuw. Langzamerhand
ben ik wel vertrouwd met het vervangen van zo'n kram, een molenmaker heb ik er
niet meer bij nodig. Wel een hulp, ditmaal vrijwillig molenaar in opleiding
Ronald Scheltens uit Groningen. Je moet er namelijk wel voor met z'n tweeën
zijn; eentje binnen op de kapzolder en eentje buiten. Ditmaal niet vanuit de
binnenroe (want dan zit op de kapzolder de hangenier zo lekker in de weg bij het
uithalen van de oude en steken van een een nieuwe kram), maar met een lange
driedelige ladder die ik tegenwoordig heb.
Eerst moet met een decoupeerzaag een rechthoekig gat in het waterbord worden
gemaakt. (Vroeger verwijderde men wel het hele waterbord om bij de staarten van
de kruikram te komen, maar dan kun je daarna wel meteen de rietdekker laten
komen!). De oude kram had nog spieën. Ik had een reservekram liggen, maar die
bleek niet goed. Ik ontdekte nu pas dat ik twee maten kruikrammen heb; benen 8
cm en benen 10 cm uit elkaar. De reservekram was 10 cm, en de gebroken kram 8
cm. Ondanks de bouwvakvakantie slaagde ik er toch in in Alkmaar een
constructiebedrijf te vinden (Van Ommen) dat in anderhalve werkdag een nieuwe
kram kon maken. Niet met spieën, maar, zoals ook bij eerder vervangen krammen,
met moeren op het uiteinde. Hieronder een foto-impressie van de werkzaamheden.
|
|
|
| De gebroken kruikram. Let op het ringvormige breukvlak. Hier is de kram dus ooit al eens gelast, lang geleden, nog vóór dat wij op de molen verschenen. Overigens zou ik nu niet graag meer zulke laswerkzaamheden in de kap laten verrichten (brandgevaar!)! | Ronald Scheltens, staande op de ladder, keurig met tuigje om (Arbo!), bezig met een decoupeerzaag een gat in het waterbord te maken. Het is altijd een verrassing of je op de goede plek zit, maar we hadden het goed uitgemeten, zie volgende foto. |
|
|
|
| De opening in het waterbord, en de staarten van de nieuwe kruikram, geborgd met een grote sluitplaat en twee moeren. Het gat is inmiddels weer gesloten met een nieuw plankje red ceder. | De nieuwe kruikram aan de binnenzijde. De oude sluitplaat kon weer worden gebruikt. Deze nieuwe kram is van staal rond 24 mm, de oude was 22 mm. Ik heb ook enkele krammen erbij van 27 mm, maar dat zou ik dit geval niet door de gaten in het boventafelement hebben gekund! |
21 juli 2004, Rietdekkers herstellen een paar gaatjes
De rietdekker kwam naar de
Wimmenumer om twee gaatjes onder de vorstdelen te stoppen. De schade stelde nog
niet veel voor, maar als je er niet tijdig bijbent gaat het uitvallen van het
riet snel verder. Vogels doen hun werk! In nog geen uurtje was het klusje
gepiept. De bekende "dakstoeltjes" bewezen weer goede diensten.
|
|
|
|
|
Juli 2004, Werk voor de Provinciale Molengids
Noord-Holland 2004
Dat het in juli lange tijd niet zo'n mooi weer was kwam mij eigenlijk wel goed
uit! Ik verleen namelijk mijn medewerking aan het verschijnen van een
Molenzakboekje van de provincie Noord-Holland, dat begin oktober uitkomt. Alle
molens (153!) worden daarin vermeld met een foto en enige bijzonderheden. Er was
ontzettend veel werk voor dit boekje te doen, en dat kon ik heerlijk op de
Wimmenumer doen. Ideaal is natuurlijk dat de Wimmenumer een telefoonaansluiting
heeft, zodat ik daar kan internetten. De foto's voor het boekje werden gemaakt
door Siska Dijkstra, de gegevens werden voor een groot deel door mij
aangeleverd.
Er komt, als de plannen doorgaan, ook een uitvouwbare kaart bij het boekje, en
ook daaraan leverde ik een bijdrage. Bijgaand een fragment van het gedeelte waarop
de Wimmenumer (nr. 61) is te zien. Zoals u ziet staan watermolens met een rode
en korenmolens met een donker blauwe stip aangegeven. In een volgende update van
mijn site zal ik meer informatie geven over deze nieuwe Molengids Noord-Holland.
8 juni 2004, Venusovergang
Al zo'n 40 jaar geleden, toen sterrenkunde mijn grote hobby was, schreef ik deze
datum al in mijn agenda: 8 juni 2004! Want een bijzonder verschijnsel is het als
Venus, vanaf de aarde gezien, voor de zon langs beweegt.
Het was deze dag gelukkig helder. Ik had mijn kleine spiegeltelescoop buiten bij
de molen opgesteld, en projecteerde het zonsbeeld op een stuk wit karton. En
daarvan nam ik bijgaande digitale foto.
21 - 24 mei 2004, de molen voor de vierde maal dit jaar
in rouw
nu in verband met het overlijden van molenmaker G.C. Moejes
Foto:
24 mei 2004, 21 uur
De afgelopen week overleed op 80-jarige leeftijd molenmaker
Gerrit Moejes. Ongeveer 15 jaar geleden was hij met werken gestopt, en had zijn
bedrijf overgedragen aan Ed Kueter (Fa. Anbo).
Ook aan de Wimmenumer is door Moejes vele jaren getimmerd. Van 1921 tot 1933 was
zijn vader Willem Moejes vaste molenmaker aan de Wimmenumer, en Gerrit is toen
dikwijls met zijn vader mee geweest. De firma Moejes en Zoon is, toen de
windmolens hadden afgedaan, zich gaan specialiseren in de aanleg van gemalen.
Het gemaal van de Wimmenumerpolder is in 1951 ook gebouwd door Gerrit Moejes. Na
vele jaren afwezigheid op de Wimmenumer als molenmaker, kwam hij vanaf 1976 weer
terug. Zo vernieuwde hij in 1987 de vorst (zie foto) en in 1988 de wateras (zie
foto). Daarbij werd hij inmiddels geholpen door zijn opvolger Ed Kueter.
|
|
|
|
Gerrit Moejes in 1987 bovenop de vorst. |
Het vernieuwen van de wateras. Hier is de oude as net naar buiten gekomen. Van rechts naar links: Gerrit Moejes, mijn vader en een behulpzame student, Sander Lagerveld |
Een kenmerkende uitspraak van Moejes was als hij tijdens het werk een beetje
moest improviseren: "Mijn vader zei altijd: als 't niet ken zoas het mot, den
mot 't maar zoas 't ken!"
Moejes was vroeger ook seinopzichter bij het Hoogheemraadschap Uitwaterende
Sluizen. Dat hield in dat hij, als het "peil" was, alle molens en gemalen in
zijn gebied moest controleren of ze wel stilstonden. Bij molens was dat
gemakkelijk te zien aan de wieken, behalve bij de Philisteinse molen, want die
had een hulpmotor. Als de boezen te vol was geworden, en het stopsein was
afgegeven, spande de molenaar van de Philistein de molen uit, en ging vrolijk
verder met de motor, wat natuurlijk niet was toegestaan. Moejes moest er dan
helemaal heen, om te controleren of de motor wel uitstond. Natuurlijk zag de
molenaar de opzichter al van verre aankomen, en zette de motor tijdig af. Maar
Moejes kende zijn pappenheimers, legde z'n hand op de motor, en als die nog warm
was kreeg de molenaar toch een bekeuring! Bij een van die gelegenheden had
Moejes een keer, in dat heerlijke West-Fries tegen die molenaar gezegd: "Overal
mot ik op leerze nae toe, maar bij jou ken ik wel op m'n zondagse skoene komme",
zo laag stond het water al in de Philisteinse polder!
Op 24 mei j.l. vond de crematie plaats te Schagen, die door diverse mensen uit de
molenwereld werd bijgewoond. Een aantal molens in Alkmaar en omgeving stond deze
dagen in de rouw.
32e Nationale Molendag 8 mei 2004 om 7.20 uur begonnen
|
|
|
De molen was op deze Nationale Molendag precies 12 uur in beweging; van 7.20
uur tot 19.20 uur (toen was de wind op).
Van deze 12 uur was er gedurende 2,5 uur genoeg wind (en water) om te kunnen
malen. De molen maakte zo'n 7500 omwentelingen, en er kwamen vier bezoekers.
4 mei 2004, Kruireep vervangen
Samen met vrijwillig-molenaar(ster)-in-opleiding Nynke Vellinga
die twee dagen te gast was op de Wimmenumer, de kruireep vervangen. Voor het
eerst een exemplaar van kunststof, met, tegen de rek, in de kern een streng van
niet-rekkend nylontouw. Een experiment van zeilmaker Epskamp. We zullen zien hoe
dit bevalt.
|
|
|
April/mei, veel vliegtuigen boven de molen
|
|
|
Er is de laatste tijd duidelijk wat veranderd bij de aanvliegroutes van Schiphol. Er komen, vooral 's morgens, veel vliegtuigen vanaf de Noordzee die met een grote boog laag over de molen, richting Schiphol vliegen.
26 april 2004, Opduwertje "Sloffie" weer bij de
Wimmenumer
Het 70 jaar oude "opduwertje" van René Metzelaar (oom van Klaas
Zaal jr) voer vandaag met Klaas als schipper en twee buurkinderen als
passagiers, weer eens naar de molen, en bleef daar een paar dagen liggen. Een
heel apart gezicht zo'n bootje in de Wimmenumervaart.
17 april 2004, Scholekster dodelijk getroffen door een
wiek
Terwijl
ik binnen zat te werken ging er opeens een schokje door de molen. Ik dacht dat
er een windbord uit was gewaaid, maar buitengekomen bleek dat een scholekster
dodelijk was getroffen door een wiek. Hij moet op slag dood zijn geweest, en lag
in het gras bij de sloot. Ik heb het arme beest netjes begraven.
20 maart 2004, de molen voor de derde maal dit jaar
in rouw
nu in verband met het overlijden van Prinses Juliana
|
|
De Wimmenumer in rouw. 21 maart 2004, 9.30 uur |
|
|
Vele jaren was koningin Juliana beschermvrouwe van de
vereniging De Hollandsche Molen. Ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van deze vereniging bezocht zij op 3 maart 1973 de algemene vergadering van deze vereniging in Krasnapolsky. Ik maakte toen deel uit van het algemeen bestuur van De Hollandsche Molen, en werd in de pauze, terwijl zij een kopje thee dronk, aan haar voorgesteld, waarbij zij mij de vraag stelde of het klopte dat ik op een molen woonde. Van deze ontmoeting werd nevenstaande foto gemaakt. 31 jaar geleden! |
Bezoek van twee jonge molenaars-in-opleiding
Zaterdag 28 februari 2004 kwamen Nynke Vellinga en Tamara van
Lohuizen uit resp. Dronten en Windesheim met de trein naar Alkmaar om een bezoek
te brengen aan de Wimmenumer. Beide dames zijn in opleiding voor vrijwillig
molenaar en hebben het "toelatingsexamen" al met succes achter de rug.
Er was net die ochtend een flink pak sneeuw gevallen. Helaas was het bijna de
gehele dag windkracht nul, zodat er niets te draaien viel.
|
|
|
|
| 28 febr. 2004. De sneeuw is inmiddels aan het dooien, de molen was 's morgens nog veel witter. |
Nynke en Tamara bewonderen het scheprad. |
De beide dames in de kap. |
Febr. 2004, Artikel over de
Wimmenumer in Makelaars Magazine
Het blad MaMa van de NVM-makelaars van 18 febr. 2004 (4e
jaargang nr.2) was gewijd aan "De Polder". Er stond een groot artikel in over de
Wimmenumermolen. Op 26 jan. kwam journalist Stefan Maas naar de molen om met mij
een gesprek te hebben. Helaas was het toen windstil. Maar toen op 2 febr.
fotograaf Taco Huese naar de molen kwam woei het wel lekker. Hij maakte een
groot aantal foto's, zowel buiten als binnen.
Het is een bijzonder aardig artikel geworden in het MaMa blad met leuke foto's.
En er zijn twee nieuwe uitdrukkingen uit voortgekomen: Het "Wimmenumermolengevoel"
en het "ultieme poldergevoel" dat je hier ondergaat!
Molen in rouw i.v.m. het overlijden van de heer J. Helder
Op 4 febr. 2004, een maand na zijn vrouw, overleed op 91-jarige leeftijd
de heer Jaap Helder van de boerderij aan
de Hoeverweg nr. 13. De Wimmenumer stond dus opnieuw in de rouw. Hier een foto
genomen vanuit het westen. Bij de pijl de boerderij van de familie Helder. De
begrafenis vond plaats op 9 febr., en was, evenals die van mevrouw Helder, een
indrukwekkende plechtigheid, waar alle kinderen en kleinkinderen een woordje
zeiden!
17 jan. 2004. Bezoek molenliefhebber Remco v.d. Berg
Remco v.d. Berg uit Terneuzen verzamelt
ansichtkaarten van molens, en fotografeert ook alle molens van Nederland. Op
zaterdag 17 jan. maakte hij deze fraaie sfeer-foto van de Wimmenumer.
Molen in rouw i.v.m. het overlijden van Mw. A. Helder
Op
5 jan. 2004 overleed op 90-jarige leeftijd Mw. A. Helder, van de boerderij aan
de Hoeverweg nr. 13, waar ik als kind heel veel vertoefde, en optrok met zoon Ad
en later met zoon Jack. Ik heb de molen direct met het wiekenkruis naar de
boerderij gekruid en in de rouwstand gezet.
De foto is genomen vanaf hun erf met op de achtergrond de Wimmenumer (afstand ca. 500 m).
Jaarwisseling 2003/2004
Van 27 dec. 2003 t/m 3 jan. 2004 verbleef ik op de Wimmenumer.
De jaarwisseling vierde ik er met mijn broer en schoonzuster (en natuurlijk met
mijn onafscheidelijke kater Sam).
Hieronder een foto-impressie. De sneeuw van 1 en 2 januari was goed voor een
aantal prachtige foto's. Op 1 jan. nog bij een grauwe, grijze lucht, op 2 jan.
met een stralend blauwe hemel!
|
|
|
|
| Oudejaarsdag 2003. Ditmaal geen lichtjes in de wieken, maar alleen een lichtslang rond de goot. |
Knus en gezellig binnen! |
Van rechts naar links: Mijn broer Peter, schoonzus Tonny en ikzelf. |
|
|
|
|
| 1 januari 2004. Foto Klaas Zaal jr. | Idem, de molen nog in rust. | Idem |
|
|
|
 |
| Zoekplaatje! De molen gezien
vanaf de Krommedijk tijdens een sneeuwjacht. Foto Klaas Zaal jr. |
1 jan. 2004. Met twee halve, malend op zuidoost.. | Vanuit het noordoosten gezien. Een sombere, grijze, grauwe sneeuw lucht. |
|
|
 |
|
| 2 jan. 2004. Dit is het uitzicht tijdens mijn ontbijt! Er is weinig te vreten voor de schapen. | "Wimpie" in de sneeuw. Draaiend met 4 halve. | Temperatuur rond nul graden. De sneeuw op het riet van kap en romp smelt. |
|
|
 |
|
| 2 jan. 2004. Uitzicht vanuit de kap. | De schaduw van de molen in de sneeuw. | Dubbele spiegeling. Molen en molenaar via de zijruit en via de buitenspiegel van de auto. |
 |
 |
 |
| 3 jan. 2004 's morgens, alles berijpt. | De meerkoeten hebben zich verzameld in een wak bij het gemaal | 3 jan., spinnenwebben aan de weeg prachtig onder de rijp |
Voor het nieuws van 2003 klik HIER
Voor het nieuws van 2002 klik HIER
